Lasy Państwowe (PGL LP) odgrywają kluczową rolę w ochronie przyrody w Polsce, stosując różnorodne metody ochrony takie jak rezerwaty, parki krajobrazowe, pomniki przyrody, oraz ochronę gatunkową. Parki narodowe, będące najważniejszą formą ochrony, często były tworzone na terenach zarządzanych przez leśników, którzy niejednokrotnie inicjowali ich powstawanie.
Wśród form ochrony przyrody na terenach Lasów Państwowych wyróżnia się:
- Rezerwaty przyrody (1289 z 1501 w Polsce), zajmujące łącznie 124,8 tys. ha, mające na celu ochronę obszarów o szczególnych wartościach przyrodniczych.
- Pomniki przyrody (11 711 na terenach LP), głównie najstarsze i największe drzewa, stanowiące wyjątkowe przyrodnicze dziedzictwo.
- Parki krajobrazowe (123 w Polsce), z ponad 1,3 mln ha terenów zarządzanych przez PGL LP, podkreślające wyjątkowe walory estetyczne i przyrodnicze krajobrazu.
- Strefy ochronne (3893 o łącznym areale 172 939 ha), utworzone dla ochrony ostoi i miejsc życia gatunków chronionych.
- Użytki ekologiczne (ponad 7 tys. na ponad 30 tys. ha), zapewniające zachowanie różnorodności biologicznej poprzez ochronę małych ekosystemów.
- Ochrona gatunkowa, obejmująca 715 gatunków roślin, 322 gatunki grzybów i porostów oraz 799 gatunków zwierząt, co stanowi około 65 proc. leśnej flory i fauny Polski.
Lasy Państwowe nie ograniczają się tylko do powyższych działań. Prowadzą również własne inicjatywy ochronne, takie jak reintrodukcje i restytucje wybranych gatunków roślin i zwierząt, wśród których są cenne gatunki jak cisy, sudeckie jodły, jarząb brekinia, cietrzew i głuszec. Pod ich opieką znajduje się również ¾ polskiej populacji żubrów, co podkreśla ich znaczący wkład w ochronę dziedzictwa przyrodniczego kraju.
Działania te świadczą o kompleksowym podejściu Lasy Państwowych do ochrony przyrody, uwzględniającym zarówno ochronę poszczególnych gatunków, jak i całych ekosystemów, co ma kluczowe znaczenie dla zachowania bioróżnorodności i naturalnego dziedzictwa Polski.